چرا از کنتاکتور در تابلو برق استفاده می شود ؟
دانلود این محتوا : contactor.pdf
معرفی:
در حوزه مهندسی برق، وظیفه کنترل ایمن و کارآمد جریان برق در محیط‌های صنعتی و تجاری بسیار مهم است. کنتاکتورها که به عنوان رله های الکتریکی نیز شناخته می‌شوند، به عنوان اجزایی ضروری در دستیابی به این هدف ظاهر می‌شوند. کنتاکتورها که به عنوان عناصر حیاتی در تابلو برق‌ها عمل می‌کنند، در مدیریت مدارهای فشار متوسط، کنترل موتورها و محافظت از سیستم های الکتریکی از اضافه بار و خطا نقش اساسی دارند. هدف این مقاله بررسی نقش محوری کنتاکتورها در تابلوها، روشن کردن اهمیت، عملکرد و تاثیر آنها بر افزایش ایمنی و کارایی است. برای درک بهتر نحوه عملکرد کنتاکتور ها ویدئوی آخر این مطلب رو حتما ببینید :
مزایای استفاده از کنتاکتور :
- کنترل کردن و فرمان دادن به مدار از راه دور توسط کنتاکتور مطمئن تر و اقتصادی تر است .
- امکان قطع و وصل مصرف کننده ها از چندین محل برقرار می گردد .
- راه اندازی کردن فیدرهای موتوری توسط کنتاکتورها به صورت اتوماتیک مقدور است .
- عمر مفید کنتاکتورها در انجام عمل قطع و وصل نسبت به سایر تجهیزات تابلو برق بسیار زیاد است .
- قابلیت قطع و وصل کردن زیر بار را هم دارند .
در تصویر زیر اجزای داخلی یک کنتاکتور را مشاهده می نمایید.
اجزای تشکیل دهنده کنتاکتورها
بخش های مختلف به صورت زیر می باشد :
- قاب کنتاکتور:
قاب کنتاکتور پشتیبانی ساختاری را فراهم می کند و تمام اجزای داخلی کنتاکتور را در خود جای می دهد. برای مقاومت در برابر استرس مکانیکی و عوامل محیطی طراحی شده است.
- پایه:
پایه به عنوان پایه کنتاکتور عمل می کند و نقاط اتصال و اتصال به زمین را برای نصب ایمن در پانل های الکتریکی یا محفظه ها فراهم می کند.
- قاب سیم پیچ :
این قسمت سیم پیچ را به طور ایمن نگه می دارد و نقطه اتصال سیم پیچ الکترومغناطیسی را فراهم می کند که جزء ضروری برای فعال کردن کنتاکت ها است.
- پوشش کنتاکتورها :
پوشش تماسی عایق و محافظت از کنتاکت های داخلی کنتاکتورها را فراهم می کند و از آنها در برابر تماس تصادفی و تأثیرات محیطی محافظت می کند.
- مگنت یا آهن ربا :
آهنربا یا هسته، جزء مغناطیسی ضروری را تشکیل می دهد که برای ایجاد میدان مغناطیسی مورد نیاز برای بستن کنتاکت ها در هنگام روشن شدن سیم پیچ استفاده می شود.
- حلقه نگهدارنده هسته آهنی ثابت :
این جزء به طور ایمن هسته آهنی را در داخل سیم پیچ نگه می دارد و از هم ترازی و پایداری مناسب در حین کار اطمینان می دهد.
- کنتاکت های ثابت (Fixed Contacts):
این عناصر تماس ثابت در داخل کنتاکتور هستند که نقطه ثابتی را برای اتصال کنتاکت های متحرک در هنگام بسته شدن کنتاکتور فراهم می کنند.
- کنتاکت های متحرک:
کنتاکت های متحرک برای ایجاد یا قطع اتصال با کنتاکت های ثابت طراحی شده اند و جریان کنترل شده الکتریسیته را در هنگام فعال یا غیرفعال شدن کنتاکتور امکان پذیر می کنند.
- پیچ ترمینال :
پیچ های ترمینال نقاط اتصال ایمن را برای هادی های الکتریکی ورودی و خروجی فراهم می کند و امکان سیم کشی آسان و مطمئن را به کنتاکتور می دهد.
- سیم پیچ (Coil Winding):
سیم پیچ سیم پیچ از آرایش سیم در اطراف سیم پیچ الکترومغناطیسی تشکیل شده است. هنگامی که سیم پیچ برق می شود، یک میدان مغناطیسی ایجاد می کند و شروع به کار کنتاکتور می کند.
- فنر :
ممکن است چشمه ها در برخی از کنتاکتورها برای تسهیل در باز یا بسته شدن مخاطبین استفاده شود و از حرکت سریع و قابل اطمینان اطمینان حاصل شود.
- پوشش فوقانی:
پوشش بالای بخش فوقانی کنتاکتور را محصور می کند ، و در عین حال امکان دسترسی در هنگام نگهداری و بازرسی را فراهم می کند.
نحوه عملکرد کنتاکتور به زبان ساده
به زبان ساده اگر بخواهیم نحوه عملکرد کنتاکتور را بیان کنیم به این صورت است که وقتی ولتاژ به بوبین کنتاکتور می‌رسد در اثر فوران مغناطیسی ایجاد شده کنتاکت های متحرک به سمت کنتاکت های ثابت حرکت می کنند و در مدار قدرت جریان عبور می کند. ضمن اینکه در این حین کنتاکت های کمکی هم تغییر وضعیت داده و در مدار فرمان دستورات مشخص شده را انجام می دهند .
در تصویر زیر نحوه عملکرد کنتاکتور را مشاهده می نمایید .
همانطور که در تصویر بالا مشخص است زمانی که برق به بوبین می‌رسد هسته متحرک کنتاکت‌های متحرک ( به سمت هسته ثابت) کنتاکت های ثابت حرکت کرده و به عبارتی کلیه کنتاکت‌های قدرت و کمکی تغییر وضعیت می دهند.
تعریف عبارت های نوشته شده روی هر کنتاکتور
In : جریان نامی کتاکتور
جریان دائمی یا Ith2 : جریانی که می تواند در شرایط کار نرمال و در زمان نامحدود از کنتاکت های کنتاکتور عبور کرده و به آن هیچ صدمه ای نزند و حرارت ایجاد شده در کنتاکت ها از حد مجاز تجاوز ننموده و هیچ گونه تعمیر و سرویس مورد نیاز نباشد .
جریان هفتگی یا Ith1 : مقدار جریانی که در شرایط کار نرمال اگر به مدت یک هفته از کنتاکت های کنتاکتور عبور کند هیچ صدمه ای به آنها نمی زند و نیازی به سرویس و تعمیر نیست .
جریان هشت ساعتی یا Ith : جریانی است که با اتصال یک بار در هر هشت ساعت یا شیفت کاری در شرایط نرمال می‌تواند توسط کنتاکت ها بدون هیچ مشکلی تحمل شود.
ولتاژ کار نامی Ue : ولتاژ عبوری از کنتاکت های کنتاکتور در شرایط کار نامی و در جریان نامی می باشد.
ولتاژ عایقی نامی یا Ui : این ولتاژ استحکام عایقی بین کنتاکت ها را مشخص می کند و بیانگر این است که اگر ولتاژ عبوری از کنتاکت های کنتاکتور از آن میزان بیشتر شود قدرت عایقی بین کنتاکت ها از بین رفته و موجب اتصال کوتاه بین فازها می گردد.
ولتاژ تغذیه نامی Uc : مقدار ولتاژی است که باید به بوبین کنتاکتور برسد تا بوبین بتواند عمل جذب را انجام دهد.
کنتاکتورها هم مانند سایر تجهیزات قابلیت اضافه کردن کنتاکت های کمکی را دارند در تصویر زیر همانطور که میبینیم کنتاکت های کمکی روی کنتاکتور قرار گرفته اند.
نحوه عملکرد کنتاکتور رو تو ویدئویی پایین مشاهده کنید :
